Αθήνα, 05 Δεκεμβρίου 2023
Αρ. Πρωτ.:404/1/18
Θέσεις της ΠΟΑΣΥ επί του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου του Υπουργείου Εργασίας «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης και λοιπές διατάξεις»
Αξιότιμοι Κύριοι,
Η Ομοσπονδία μας συμμετέχοντας στη διαβούλευση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Εργασίας χαιρετίζει την όποια θεμιτή προσπάθεια για την επίλυση προβλημάτων και τη βελτίωση της θέσης εργασίας των εργαζομένων, ομοίως δε της ζωής των συνταξιούχων της χώρας μας. Παράλληλα, όμως, εκφράζει και την αγωνία των μελών της, δεδομένου ότι ορισμένες διατάξεις του σχεδίου νόμου, αντί να καθησυχάζουν, εντείνουν τις αγωνίες ορισμένων κατηγοριών συναδέλφων μας. Ειδικότερα, εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας και συντασσόμαστε με τις προτάσεις των ασφαλισμένων στο Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Αστυνομικών Πυροσβεστών και Λιμενικών - Ν.Π.Ι.Δ. οι οποίοι επισημαίνουν ότι ορισμένες διατάξεις του, εφόσον ψηφιστούν ως έχουν, θα προκαλέσουν οικονομική ζημία στους ιδίους όσο και σε αυτό καθεαυτό το Ταμείο.
Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου ρυθμίζονται μεταξύ άλλων θεμάτων λειτουργίας των ΤΕΑ και ειδικότερα θέματα που ανατρέπουν το ισχύον πλαίσιο λειτουργίας του ΤΕΑΑΠΛ θέτοντας σε κίνδυνο την απρόσκοπτή λειτουργία του, αν και σκοπός του νομοσχεδίου, είναι η ορθή λειτουργία όλων των ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης.
Ειδικότερα έχουμε να παρατηρήσουμε ότι:
Α) Το Άρθρο 13 που αναφέρεται στις «Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής» χρήζει τροποποίησης.
Τα έτη ασφάλισης για την εφαρμογή του άρθρου 13 θα πρέπει να αφορούν έτη υπαγωγής ως μέλος και όχι έτη εισφορών προς το ΤΕΑ καθώς σύμφωνα με τους κανόνες της επαγγελματικής ασφάλισης που διαφέρουν ουσιωδώς από αυτούς που διέπουν την κοινωνική ασφάλιση, το συσσωρευμένο κεφάλαιο εξακολουθεί να επενδύεται και επομένως υπόκειται στους κινδύνους επενδύσεων, όπως ακριβώς και των ενεργών μελών, ενώ αυτό επιβαρύνεται και από τα έξοδα λειτουργίας του Ταμείου και κατά το χρόνο που δεν παρακρατούνται νέες εισφορές.
Σημειωτέον ότι το ΤΕΑΑΠΛ λειτουργεί σε ιδιόκτητα γραφεία από το 2009, ως Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, διοικείται από επταμελές άμισθο διοικητικό συμβούλιο και εκπληρώνει την αποστολή του σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, αποτελεσματικά επ’ ωφελεία των περίπου 7.300 δικαιούχων του, στους οποίους καταβάλλει ανεμπόδιστα διάφορες παροχές και εφάπαξ βοηθήματα. Ενδεικτικά σας αναφέρουμε ότι η μέση ηλικία των μελών είναι τα 44 έτη, η μέση ατομική μερίδα ανέρχεται στα 4.100 € και η μέση μηνιαία εισφορά που παρακρατείται από τον μισθό του δημοσίου στα 75 €. Επίσης, από την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου, ο κλάδος συνταξιοδοτικών παροχών έχει αποδώσει σε 1.100 μέλη συνολικό ποσό ύψους 10.000.000 € και ο κλάδος συμπληρωματικών παροχών σε 250 μέλη συνολικό ποσό ύψους 1.000.000 €.
Β) Το Άρθρο 106 «Απαλλαγές εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 14 Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος» επίσης χρήζει τροποποίησης.
Στην παρ. 1 του άρθρου 14 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος πρέπει να προστεθεί περίπτωση «κ) Οι παροχές του κλάδου συμπληρωματικών παροχών των ΤΕΑ που αφορούν θάνατο, ασθένεια και νοσηλεία του μέλους.»
Διότι σε διαφορετική περίπτωση θα περικόπτεται ένα βοήθημα που δίδεται στα μέλη και τις οικογένειες τους όταν αντιμετωπίζουν μια πολύ δύσκολη και από οικονομικής πλευράς συγκυρία, λαμβάνοντας υπόψη την επικινδυνότητα και τα θύματα που έχουν θρηνήσει τα Σώματα Ασφαλείας διαχρονικά. Πρόκειται κατ΄ ουσίαν για προνοιακή παροχή αποζημιωτικού καθαρά, χαρακτήρα.
Γ) Τα Άρθρα 107 και 109 που αφορούν τη «φορολογική μεταχείριση παροχών ομαδικών ασφαλιστήριων συνταξιοδοτικών συμβολαίων» και τους «συντελεστές παρακράτησης φόρου επί ασφαλίσματος στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων» κλπ, εφόσον δεν τροποποιηθούν, θα αλλάξουν επί τα χείρω τα οικονομικά δεδομένα και θα καταστήσουν ασύμφορη και συμμετοχή των δικαιούχων με σοβαρό ενδεχόμενο τον κλυδωνισμό αυτής καθ’ αυτής της λειτουργίας του ΤΕΑΑΠΛ.
Έως σήμερα, από την ατομική μερίδα του ασφαλισμένου παρακρατείται ποσοστό της τάξεως του 5% υπέρ των εξόδων λειτουργίας του Ταμείου, όντας ταμείο χωρίς εισφορά εργοδότη. Το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί καθώς από το νομοσχέδιο προβλέπονται πλέον αυξημένες απαιτήσεις εποπτείας. Το Ταμείο και κάθε σώφρον άνθρωπος συμφωνεί προφανώς και συντάσσεται με την αυστηρή και ισχυρή εποπτεία, πλην όμως η όποια αύξηση των λειτουργικών εξόδων σε συνάρτηση με την υπερβολική φορολόγηση των παροχών που προβλέπεται στα άρθρα 107 και 109, θα εξανεμίσει τα οφέλη της συμμετοχής στο Ταμείο. Καμία, δε, συνετή διαχείριση των επενδύσεων δεν θα μπορέσει να επιφέρει αποδόσεις που να υπερκαλύπτουν τα αυξημένα έξοδα λειτουργίας σε συνδυασμό με την φορολόγηση που προβλέπεται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο.
Αυτή η θέση μας εδράζεται επί συγκεκριμένων παραδειγμάτων που το ίδιο το Ταμείο έχει επισημάνει και χρήζουν και της δικής μας αναφοράς ώστε να αποφευχθεί μια καταστροφική νομοθέτηση.
Παραδείγματα:
1) Στην περίπτωση αστυνομικού 51 ετών με ετήσιο εισόδημα κάτω των 20.000€ ο οποίος εγγράφεται για πρώτη φορά στο ταμείο και πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί στα 55 έτη, η εφάπαξ παροχή του, σύμφωνα με το Ν/Σ, φορολογείται κατά τη λήψη της με φόρο της τάξης του 20%. Στο ποσοστό αυτό αν αθροισθεί και το ποσοστό του 5% που παρακρατείτε για τα λειτουργικά έξοδα του Ταμείου το ποσοστό (25%) που προκύπτει από την άθροιση αυτή υπερκαλύπτει το οποιοδήποτε όφελος του μέλους, καθώς η φοροαπαλλαγή της εισφοράς του είναι της τάξης του 22% και δεν είναι δεδομένο ότι οι αποδόσεις του αμοιβαίου κεφάλαιού σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα θα υπερκαλύψουν τη διαφορά του -3% που προκύπτει ώστε το μέλος τουλάχιστον να μην υποστεί ζημία από τη συμμετοχή του στο Ταμείο.
2) Σε περίπτωση μέλους ηλικίας 44 ετών (μέση ηλικία μελών) όπου ο μέγιστος χρόνος παραμονής του στο ταμείο θα ανέλθει στα 11 έτη σύμφωνα με το Ν/Σ, η εφάπαξ παροχή του φορολογείται 15%. Με αποτέλεσμα αν συνυπολογιστεί το ποσοστό του 5% των λειτουργικών εξόδων του Ταμείου και αρχική φοροαπαλλαγής της εισφοράς του 22% προκύπτει όφελος της τάξης μόλις του 2% και δέσμευση των χρημάτων του για 11 έτη, που αποτελεί αντικίνητρο συμμετοχής στο ΤΕΑ.
Ως εκ τούτου συντασσόμαστε πλήρως με την πρόταση της Ελληνικής Ένωσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης η οποία προβλέπει φορολόγηση της εφάπαξ παροχής ή της περιοδικής παροχής ως ακολούθως:
Έτη υπαγωγής Εφάπαξ Περιοδικές καταβολές (Σύνταξη)
Έως 10 10% 5%
10+ 5% 2,5%
Τέλος, παρακαλούμε όπως λάβετε υπόψη σας και ένα ακόμα αίτημά μας, που αφορά τη θέσπιση αφορολόγητου ορίου ύψους 20.000 € για τα ποσά που θα συσσωρευτούν στις ατομικές μερίδες των μελών από τις εισφορές τους μετά την εφαρμογή του νόμου, ειδικά σε ταμεία που ασφαλίζουν μισθωτούς και δη δημοσίους υπαλλήλους που οι ετήσιες αποδοχές τους σπάνια ξεπερνούν τις 20.000€ και δεν συμμετέχει ο εργοδότης ώστε να καλυφθούν τα έξοδα λειτουργίας τους.
Επιπροσθέτως, για τα υπόλοιπα άρθρα έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
- Με το Άρθρο 114 καταργείται η περικοπή του 30% της σύνταξης, αφήνοντάς την ακέραια στους απασχολούμενους συνταξιούχους, με τις νόμιμες κρατήσεις. Στόχος είναι η τόνωση του εισοδήματός των συνταξιούχων και χαιρετίζουμε αυτήν την θετική ρύθμιση.
- Με το Άρθρο 116 αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της χρόνιας αναμονής για χορήγηση επικουρικών συντάξεων σε ασφαλισμένους – κυρίως του Δημοσίου - που με το τωρινό καθεστώς για να λάβουν την σύνταξη, έπρεπε να έχουν τις ίδιες προϋποθέσεις θεμελίωσης με τον φορέα κύριας ασφάλισης ή να έχουν συμπληρώσει τον ίδιο αριθμό ημερών επικουρικής ασφάλισης με τον κύριο φορέα. Με την ενοποίηση των κανόνων όσοι παίρνουν την κύρια σύνταξή τους και έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια επικουρικής ασφάλισης, θα μπορούν να πάρουν αμέσως τις συντάξεις τους.
Ωστόσο, πρότασή μας είναι οι περιπτώσεις θανάτου και τραυματισμού, θυμάτων από τρομοκρατικές ενέργειες και βίαια συμβάντα, να αντιμετωπίζονται, όπως προβλεπόταν από τους νόμους 1897/90 και 1977/91 και όχι με τα προβλεπόμενα του νόμου 4387/2016, ώστε να επανέλθει η δυνατότητα συνταξιοδότησης του ασφαλισμένου και η καταβολή της επικουρικής σύνταξης για το σύνολο του προβλεπόμενου συντάξιμου βίου.
- Με το Άρθρο 119 ενοποιούνται οι κανόνες και προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης θανάτου στα δικαιοδόχα τέκνα, διορθώνοντας αδικίες που προέκυψαν από τη διαφορετική αντιμετώπιση αναλόγως της ημερομηνίας θανάτου του γονέα (πριν ή μετά την έναρξη ισχύος του νόμου 4387/2016).
Ειδικότερα, πλέον, θα χορηγείται σύνταξη θανάτου για όλα τα άγαμα ορφανά τέκνα έως το 24ο έτος της ηλικίας τους, ανεξαρτήτως εάν σπουδάζουν ή όχι και ανεξαρτήτως του πότε επήλθε ο θάνατος του γονέα (πριν ή μετά το 2016).
Με αυτόν τον τρόπο, ορφανά τέκνα που έχαναν τη σύνταξη θανάτου του γονέα τους μόλις συμπλήρωναν τα 18 τους έτη (εάν ο θάνατος γονέα είχε επέλθει προ του 2016 και δεν σπούδαζαν), πλέον θα την λαμβάνουν για έξι επιπλέον χρόνια, όπως ακριβώς συμβαίνει όταν ο θάνατος του γονέα επήλθε μετά το 2016.
Πρότασή μας είναι επίσης η εναρμόνιση των διατάξεων που αφορούν τη χορήγηση της κύριας σύνταξης από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων ώστε να υπάρχει αντιστοίχιση στην καταβολή των δικαιούμενων μερισμάτων σε περίπτωση θανάτου.
Επίσης, προτείνουμε να μην υπάρχει διάκριση στις συντάξεις λόγω θανάτου ιδίως για τα τέκνα ΑΜΕΑ που χάνουν τους γονείς τους. Το τέκνο με αναπηρία να δικαιούται κύρια σύνταξη κατά εκατό τοις εκατό (100%) και από τους δυο γονείς και όχι επιμερισμό ανάλογα με το ύψος της πρώτης ή της δεύτερης σύνταξης κλπ.
- Με το Άρθρο 140 δίδεται παράταση για έναν ακόμα χρόνο, μέχρι τις 31/12/2024, για όσους επιθυμούν να ενταχθούν στο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΕΚΑ) και έχουν γεννηθεί από 1.1.1987 και εντεύθεν.
Παρακαλούμε όπως λάβετε υπόψη τις επισημάνσεις μας και προβείτε στην επιβαλλόμενη τροποποίηση των υπό διαβούλευση άρθρων πριν από την κατάθεση του σχεδίου νόμου στη Βουλή των Ελλήνων.
Για την Εκτελεστική Γραμματεία της Π.Ο.ΑΣ.Υ.
O Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
ΓΕΡΑΚΑΡΑΚΟΣ Γρηγόριος ΠΑΠΑΤΣΙΜΠΑΣ Γεώργιος
