avatar_fotopoulos

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Π.Ο.ΑΣ.Υ.
ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Χρήστος

 

Παρέμβαση του Προέδρου της ΠΟΑΣΥ κ. Χρήστου Φωτόπουλου για την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών κράτησης, από τη σκοπιά των εργασιακών δικαιωμάτων των αστυνομικών υπαλλήλων

  Κυρίες και Κύριοι,

  Η Ομοσπονδία μας, έχει επιδείξει μεγάλη ευαισθησία στα θέματα των αλλοδαπών κρατουμένων στη χώρα μας, χωρίς, βεβαίως, να ισχυριζόμαστε ότι έχουμε εξαντλήσει όλα τα περιθώρια για να πετύχουμε το ζητούμενο: τις ανθρώπινες συνθήκες κράτησης από τη μια ως κυρίαρχο και τη διασφάλιση από την άλλη των εργασιακών δικαιωμάτων των αστυνομικών.

  Εξ αρχής, θέλω να αναφέρω δυο χαρακτηριστικά σημεία των προτάσεών μας, για να καταδείξω τη μεγάλη απόσταση που χώριζε διαχρονικά τον δικό μας συνδικαλιστικό λόγο από την αντίληψη και την πρακτική τόσο της αστυνομικής διοίκησης, όσο και της πολιτικής ηγεσίας της Ελληνικής Αστυνομίας.

  Ενώ ήταν ορατά από όλους τα οξυμένα προβλήματα που προκαλούνταν στην αστυνομία και κυρίως στην κοινωνία από την μακρόχρονη απουσία μεταναστευτικής πολιτικής, οι ηγεσίες εξακολουθούσαν επί χρόνια να σφυρίζουν αδιάφορα. Ακόμα κι όταν το 2007-2008, εμείς ζητούσαμε να προσλαμβάνονται στην αστυνομία, ως σύνδεσμοι, διερμηνείς κλπ, αλλοδαποί υπήκοοι, αλλά και να καθιερωθεί ένας αντιρατσιστικός χάρτης ενεργειών και συμπεριφορών για το αστυνομικό προσωπικό, στο Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. δεν ήθελαν καν να ακούσουν τέτοιες προωθημένες προτάσεις. Θα ενθυμήστε ότι επί δεκαετίες προείχαν οι επιχειρήσεις - σκούπα, με τους αστυνομικούς να συλλαμβάνουν στην αρχή κατά δεκάδες, μετά κατά εκατοντάδες και από πέρυσι κατά χιλιάδες τους παράνομους μετανάστες, οδηγώντας τους στα αστυνομικά κρατητήρια και στα ειδικά κέντρα κράτησης, όπου αυτά λειτουργούν πιο οργανωμένα. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να μετατρέψουν σε φυλακές και τις αστυνομικές σχολές, κόσμημα για την περιοχή της Κομοτηνής και Ξάνθης, στη Θράκη, μια απόφαση που μας βρήκε παντελώς αντίθετους.

  Κατά τις πληροφορίες μας, περίπου 7.000 είναι συνολικά οι μη νόμιμοι μετανάστες που κρατούνται αυτή τη στιγμή σε όλη τη χώρα σε διάφορα Κέντρα, χωρίς να περιλαμβάνονται σε αυτούς όσοι φιλοξενούνται προσωρινά στα αστυνομικά κρατητήρια. Γι' αυτούς δεν έχουμε σαφή αριθμό.

  Η κατάσταση, στα αστυνομικά κρατητήρια είναι τραγική και από την πλευρά μας έχουμε δώσει αγώνες για να διορθωθεί. Τυπικά και ουσιαστικά επικαλούμαστε τις καταγγελίες των μελών μας, τους διεθνείς κανονισμούς που διέπουν το καθεστώς των προσφύγων, τις καταγγελίες Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και του Συνηγόρου του Πολίτη, αλλά και τους ισχύοντες ελληνικούς νόμους για την τήρηση των όρων υγιεινής και ασφάλειας στις αστυνομικές υπηρεσίες.

  Παρακολουθώντας επί χρόνια την εξέλιξη του μεταναστευτικού προβλήματος, τολμώ να πω ότι η χώρα μας δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει μόνη της, κυρίως εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης. Οι μεταναστευτικές πιέσεις δείχνουν φέτος να υποχωρούν, λόγω των εκτάκτων μέτρων που έχουν ληφθεί στον Έβρο. Έχει παίξει ρόλο φυσικά και η οικονομική κρίση, που μαστίζει τη χώρα μας, αλλά και η τακτική του αναγκαστικού εγκλεισμού των αλλοδαπών στα κέντρα κράτησης, μέχρι να δηλώσουν οικειοθελώς ότι επιθυμούν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Ακόμα, όμως, και να διατηρηθούν οι πιέσεις στα σημερινά επίπεδα, άποψή μας είναι ότι πρέπει να εφαρμοστεί μια ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με πρώτο βήμα προόδου την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου, που μετατρέπει ως γνωστόν τη χώρα μας σε αποθήκη ανθρώπινων ψυχών.

  Το έχουμε τονίσει εδώ και πολλά χρόνια με σχετική αλληλογραφία και παρεμβάσεις μας ακόμα και στην Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Αστυνομικών, στην Γιουροκόπ, και χαίρομαι διότι μόλις φέτος, επισήμως, το υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη ασπάστηκε αυτήν την πρόταση και έθεσε ζήτημα κάποιας διασποράς των παράνομων αλλοδαπών στις ευρωπαϊκές χώρες. Θα ήταν ίσως χρήσιμο –και το καταθέτω στο φόρουμ σας ως σκέψη- να ξεκινήσει μια προσπάθεια καταγραφής των διαθέσεων και των αιτημάτων των χιλιάδων αλλοδαπών που ήδη κρατούνται στα κέντρα κράτησης. Να γίνει δηλαδή μια έρευνα, ώστε να δούμε πράγματι πόσοι από αυτούς, για ποιούς λόγους και πού θα ήθελαν να ζήσουν. Και αντί ο στόχος να είναι ο πειθαναγκασμός τους προς επιστροφή στη χώρα τους, να διευκολυνθούν να βρουν μια καλύτερη ευκαιρία σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, όπου ίσως διαβιούν ήδη άλλα μέλη των οικογενειών τους.

  Σε κάθε περίπτωση, πέρα δηλαδή από την οπτική γωνία με την οποία αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το πρόβλημα, οφείλουμε να σεβόμαστε τα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων, επιζητώντας και την ευρωπαϊκή βοήθεια, η οποία είναι αλήθεια ότι υπήρχε ανέκαθεν, αλλά εμείς δεν είχαμε τη δυνατότητα πλήρους αξιοποίησής της. Μόνο τα τελευταία χρόνια γίνεται μια συστηματική προσπάθεια απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Δεδομένων των δημοσιονομικών προβλημάτων, η χώρα πρέπει να αξιοποιήσει τώρα στο έπακρον τα περίπου 230.000.000 ευρώ που της προσφέρονται. Θα ήταν κατά την άποψή μας ευχής έργον αν ξοδεύονταν στην κατασκευή σύγχρονων εγκαταστάσεων φιλοξενίας και όχι μόνο για αστυνομικές επιχειρήσεις –σκούπα.

  Ειδικότερα, η όλη λειτουργία και κατασκευή των κέντρων κράτησης πρέπει να γίνει με τεχνικές παρεμβάσεις στους υφιστάμενους χώρους, να υπάρχει διαχωρισμός ποινικών και μη νόμιμων μεταναστών, ο αυλισμός αυτών να είναι σταθερός, ο φυσικός φωτισμός εξασφαλισμένος, να διατίθεται ικανή δαπάνη για την ημερήσια σίτιση, να γίνεται τακτικός ιατρικός έλεγχος, να είναι διασφαλισμένη η επικοινωνία με συνηγόρους, να υπάρχει μέριμνα για τους ίδιους τους αστυνομικούς που εκτελούν χρέη φύλαξης κρατουμένων και να είναι φυσικά κατοχυρωμένα και τα δικαιώματα των αστυνομικών: Σαφής κανονισμός εργασίας, ωράριο εργασίας, μέτρα υγιεινής, προληπτικοί ιατρικοί έλεγχοι, ειδική εκπαίδευση για το χειρισμό με ευαισθησία και θαλπωρή αυτών των ανθρώπων.

  Μόνο έτσι θα αποτραπούν και τα όσα αρνητικά βλέπουν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, τα οποία ομολογουμένως δεν τιμούν κανέναν. Προσβάλλουν τη χώρα μας, αποδιοργανώνουν την ομαλή λειτουργία των υπηρεσιών, εκθέτουν τους ίδιους τους αστυνομικούς, έχουν αρνητικές παρενέργειες στο αστυνομικό προσωπικό συνολικά, αλλά και στην κοινωνία, όπου να μη λησμονούμε ότι βρήκε εύκολο έδαφος ο ρατσισμός και η ξενοφοβία, εξαιτίας και των λανθασμένων πολιτικών στο μεταναστευτικό ζήτημα.

  Δεν θέλω να επεκταθώ πιο αναλυτικά στην κατάσταση που επικρατεί στις αστυνομικές υπηρεσίες, θέλω όμως να επισημάνω πόσο αρνητικό αντίκτυπο έχει στην καθημερινότητα των αστυνομικών, η διαρκής ενασχόλησή τους με τους αλλοδαπούς -παράνομους και μη. Το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή επί συνόλου 14.000 περίπου εγκλείστων στα σωφρονιστικά καταστήματα, οι μισοί είναι αλλοδαποί, υπόδικοι ή κατάδικοι, είναι ενδεικτικό του κλίματος. Όλοι αυτοί, πριν καταλήξουν στις φυλακές, έχουν περάσει από τις αστυνομικές υπηρεσίες. Και εξαιτίας της μη τήρησης των κανονισμών υγιεινής και ασφάλειας οι συνάδελφοι διαμαρτύρονται για τον κίνδυνο μολυσματικών ασθενειών, για τον κίνδυνο αποδράσεων, εξεγέρσεων κλπ. Μέσα σε αυτό το απαράδεκτο καθεστώς, δημιουργούνται τριβές, παρουσιάζονται και αυθαίρετες συμπεριφορές -καταδικαστέες πάντα. Η διοίκηση αναζητά εξιλαστήρια θύματα είτε επιχειρεί να ωραιοποιήσει την κατάσταση, αλλά από την άλλη, υπάρχει και η Δικαιοσύνη, η οποία συνήθως λειτουργεί αμερόληπτα.

  Μας είναι γνωστές π.χ. οι καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αλλά και μια πρόσφατη απόφαση - σταθμός του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηγουμενίτσας, που απάλλαξε των κατηγοριών μετανάστες οι οποίοι είχαν αποδράσει ομαδικά, λόγω των άθλιων συνθηκών κράτησης. Το δικαστήριο δέχθηκε ότι εγκυμονούσαν κίνδυνοι για σοβαρή βλάβη της υγείας των και άρα ήταν επιβεβλημένη η ενέργεια της απόδρασης!

  Από την πλευρά μας, είμαστε ξεκάθαροι. Πρέπει να τηρούνται οι όροι υγιεινής και ασφάλειας και να διασφαλίζονται τα δικαιώματα και των αλλοδαπών και των αστυνομικών. Χωρίς καμία διάθεση συναδελφικής αλληλεγγύης και απόκρυψης φαινομένων βίας και αυθαιρεσίας, συνιστούμε πάντα στα μέλη μας να τηρούν απαρέγκλιτα τη νομιμότητα, μια νομιμότητα που παραβιάζεται βέβαια, κυρίαρχα, από την ίδια την πολιτεία, όταν η ίδια, κυριολεκτικά, στοιβάζει ανθρώπινες ψυχές σε ακατάλληλους χώρους και μάλιστα επί μακρόν, χωρίς να τηρούνται τα στοιχειώδη.

  Να μην σας διαφεύγει, βέβαια, ότι υπό αυτές τις συνθήκες, πολλά αστυνομικά σωματεία, μεμονωμένοι συνάδελφοι συνεισφέρουν από το υστέρημά τους για την τροφοδοσία και την περίθαλψή τους κάποιες φορές. Όσο κι αν η βαρβαρότητα των επιχειρήσεων - σκούπα σκιάζει αυτήν την ανθρώπινη πλευρά, είναι υπαρκτή και δείχνει τα αισθήματα αλληλεγγύης και σεβασμού των αστυνομικών προς την διαφορετικότητα και τη δύσκολη θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι μετανάστες. Δεν δημοσιοποιούμε συχνά αυτήν την πτυχή της δράσης μας, όπως επίσης αποφεύγουμε να ανακοινώνουμε πομπωδώς τις προσφυγές των σωματείων μας στις κατά τόπο Εισαγγελίες με αντικείμενο τις άθλιες συνθήκες κράτησης, τις επισφαλείς μεταγωγές κρατουμένων και άλλα ζητήματα που αφορούν το ίδιο θέμα.

  Επιτρέψτε μου, όμως, τελειώνοντας την παρέμβασή μου, να θίξω ειδικότερα το θέμα της ρατσιστικής βίας.

  Με αφορμή τη συζήτηση του νέου αντιρατσιστικού νομοσχεδίου είχα την ευκαιρία, πριν από μερικές ημέρες, να αναπτύξω τις θέσεις μας στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής, όπου τόνισα επίσης ότι το φαινόμενο της ρατσιστικής βίας, μας έχει απασχολήσει στην ΠΟΑΣΥ εδώ και αρκετά χρόνια. Καταγράφοντας τον προβληματισμό μας σε συνέδρια και ημερίδες, σε συναντήσεις με πολιτικά κόμματα και κοινωνικούς φορείς, αλλά και με δημόσιες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, πάντα τονίζαμε ότι «καταδικάζουμε τη βία από όπου κι αν προέρχεται», θέλοντας να διαχωρίσουμε τη θέση μας από τα περιστατικά αυθαιρεσίας, κατ' αρχήν των ελάχιστων επίορκων αστυνομικών που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας και έτσι να αποκρούσουμε τις επιθέσεις (λεκτικές, αλλά και δολοφονικές) που δεχόταν και δέχεται ο αστυνομικός θεσμός.

  Βεβαίως η αντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας και κάθε μορφής βία, δεν αντιμετωπίζεται με την ψήφιση και μόνο κάποιων νομοσχεδίων, ιδίως όταν το αντικείμενό τους έχει βαθιά κοινωνικά αίτια. Σε συνθήκες δε οικονομικής κρίσης, τα πράγματα καθίστανται ακόμα πιο δύσκολα, όσο καλές προθέσεις κι αν έχει ο νομοθέτης. Γι' αυτό και απαιτούμε σοβαρή, αποφασιστική και επίμονη παρέμβαση της πολιτείας. Πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, πολίτες, οργανώσεις και πρωτοβουλίες, οφείλουν να πάρουν τις αποφάσεις και τα μέτρα εκείνα που θα οδηγήσουν την βία στην «απομόνωση».

  Σε ό,τι αφορά τα της αστυνομίας και με στόχο πάντα την θωράκιση του αστυνομικού θεσμού, που σημαίνει να λειτουργεί επαγγελματικά ο Έλληνας Αστυνομικός, προτάσσουμε το θέμα της εκπαίδευσης σε ζητήματα σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καταπολέμησης των διακρίσεων. Και βέβαια, την πάγια θέση μας για τον εκσυγχρονισμό και τον εκδημοκρατισμό της λειτουργίας των αστυνομικών υπηρεσιών. Θέλουμε μια Αστυνομία να λειτουργεί με όρους κοινωνίας και όχι κατά το δοκούν.

  Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετήσαμε πριν από ένα χρόνο την ίδρυση του Γραφείου Αντιμετώπισης Αστυνομικής Αυθαιρεσίας, καθώς και των Τμημάτων δίωξης ρατσιστικής βίας. Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι πλέον η συνολική μεταρρύθμιση της Ελληνικής Αστυνομίας και τούτο όχι εσπευσμένα, αλλά μέσα από ένα δημόσιο διάλογο με την κοινωνία και την επιστημονική κοινότητα για να προκύψει ένα σύγχρονο μοντέλο αστυνομίας με κοινωνική προσφορά, με σεβασμό στον πολίτη και στα δικαιώματά του, και φυσικά με επαγγελματίες αστυνομικούς που θα εκπέμπουν σεβασμό και θα είναι αποδεκτοί από τους συμπολίτες μας. Έτσι θα διασφαλίζονται και τα δικαιώματα των ίδιων των αστυνομικών, οι οποίοι θα λειτουργούν και θα ελέγχονται με συγκεκριμένα πρότυπα δράσης.

  Σ' αυτήν την κατεύθυνση της λειτουργίας της Ομοσπονδίας μας, αναζητούμε συμμάχους σε κοινωνικό επίπεδο, γι' αυτό ανταποκριθήκαμε στην πρόσκλησή σας και γι' αυτό θα είμαστε ανοικτοί και σε όποια άλλη μορφή συνεργασίας στο μέλλον.

  Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση, αλλά και για την προσοχή σας.