Μπορούμε να φανταστούμε μια κοινωνία χωρίς αστυνομία;
Πρόσκληση, να συμμετάσχει στην ημερίδα με θέμα «ο κοινωνικός ρόλος των Σωμάτων Ασφαλείας έλαβε από το ΣΥΡΙΖΑ η Ομοσπονδία μας, πριν από τις εκλογές.
Μιλώντας ενώπιον πλήθους στελεχών του κόμματος, αλλά και δεκάδων εκπροσώπων φορέων, που είχαν ανταποκριθεί στο ίδιο κάλεσμα, ο πρόεδρος της ΠΟΣΥ κ. Χρήστος Φωτόπουλος, μίλησε για τον κοινωνικό ρόλο της αστυνομίας, τονίζοντας ότι είναι αυτονόητος αν και μη παραδεκτός σε κάποια κοινωνικά στρώματα, λόγω των υφισταμένων πρακτικών, των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων που υπάρχουν διαχρονικά. Θέτοντας, όμως, το ερώτημα «αν μπορούμε να φανταστούμε την κοινωνία μια μέρα χωρίς αστυνομία;» αντιλαμβανόμαστε αμέσως το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται ή πρέπει να κινείται κάθε αστυνομικός οργανισμός.
Η ΠΟΑΣΥ, με βάση και το καταστατικό της αγωνίζεται προς αυτήν την κατεύθυνση, της ενίσχυσης του κοινωνικού ρόλου της αστυνομίας και βεβαίως της επαγγελματικής της λειτουργίας σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης της νόμιμης βίας και της καταστολής, με την οποία η αστυνομία δυστυχώς είναι σχεδόν ταυτισμένη.
Στη χώρα μας απέχουμε πολύ από το να θεωρούμε τον αστυνομικό ήρωα, όπως συμβαίνει στην Αμερική. Θα θυμάστε τη συζήτηση που είχε γίνει πριν μερικά χρόνια με την εικόνα του αστυνομικού στη Ν. Υόρκη που δημοσιεύτηκε παντού και τον εμφάνιζε να προσφέρει σε έναν άστεγο ένα ζευγάρι παπούτσια.
Θα ξέρετε ότι έχουμε κι εμείς πολλές φιλανθρωπικές δράσεις της αστυνομίας ή και μεμονωμένες περιπτώσεις αστυνομικών που δεν γίνονται πρωτοσέλιδα. Στα αστυνομικά κρατητήρια που στοιβάζονται αλλοδαποί, πολλοί συνάδελφοι βάζουν χρήματα από την τσέπη τους για να βοηθήσουν αυτούς τους ανθρώπους.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, έγινε μια εκδήλωση από την Ένωση Αθηνών σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, όπου αναδείχθηκε η συνεργασία της αστυνομίας με τις ΜΚΟ. Εκεί μάλιστα τονίστηκε ότι το έλλειμμα του κοινωνικού κράτους εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, έρχονται και το καλύπτουν σήμερα οι ΜΚΟ σε συνεργασία με τους αστυνομικούς. Ενδοοικογενειακή βία, παιδική παραβατικότητα, αναζήτηση ηλικιωμένων, χρήστες ουσιών, συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης κλπ. είναι σημαντικοί κοινοί τομείς δράσης.
Επομένως, δεν πρέπει να ταυτίζουμε τον αστυνομικό με τον νομοτηρητικό του ρόλο. Έχει κι έναν βοηθητικό ρόλο, κοντά στον πολίτη, πέρα από τον αυστηρά υπηρεσιακό. Όταν συμπεριφέρεται με ευαισθησία απέναντι π.χ. στα θύματα της βίας, όταν λειτουργεί εκπαιδευτικά με διαλέξεις και επισκέψεις σε σχολεία, όταν συμμετέχει σε πολιτιστικές εκδηλώσεις με πρωταγωνιστές αστυνομικούς.
Είναι όμως και ενεργός πολίτης αφού δεν συμμετέχει μόνο στις συνδικαλιστικές του οργανώσεις, δραστηριοποιείται σε κοινωνικούς φορείς, τολμά και συμμετέχει σε όργανα της αυτοδιοίκησης.
Τα στερεότυπα
Παρ' όλα αυτά, όπως γνωρίζουμε όλοι, υπάρχουν ισχυρά αρνητικά στερεότυπα στην κοινωνία, αλλά και μεταξύ ημών των αστυνομικών.
Το ερώτημα είναι πώς σπάνε αυτά τα στερεότυπα;
Εμείς υποστηρίζουμε ότι σπάνε
με την οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων της αστυνομίας,
με τη σωστή εκπαίδευση των αστυνομικών,
με τη σαφή εικόνα που πρέπει να έχει ο πολίτης για το ρόλο της αστυνομίας και
με τον κοινωνικό της έλεγχο.
Το πιο κρίσιμο σημείο από όλα αυτά είναι το ότι ο αστυνομικός δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από την όποια κρατική εξουσία για να μπορέσει να δικαιολογήσει η κρατική εξουσία τις επιλογές της (π.χ. τη βίαιη καταστολή κοινωνικών κινημάτων). Όσο ο αστυνομικός, καλείται να λειτουργήσει ως μέσο καταστολής, παρά ως μέσο προστασίας του πολίτη, θα εισπράττει όλη την κοινωνική αντίδραση, ενώ αυτή έχει άλλους αποδέκτες. Ετσι θα γίνεται αποδιοπομπαίος τράγος, θα είναι μέρος του προβλήματος και θα υπονομεύει τον κοινωνικό του ρόλο.
Δεν θέλω να σας κουράσω άλλο, αλλά γνωρίζετε πολύ καλά ότι από τη γέννησή της η Ομοσπονδία μας προέτασσε αυτά τα χαρακτηριστικά της αστυνομίας αναζητώντας και τη στήριξη και της κοινωνίας. Γι' αυτό και τα σωματεία τότε ένοιωθαν την ανάγκη της διοργάνωσης εκδηλώσεων για τα τροχαία ατυχήματα, για τα ναρκωτικά και την εγκληματικότητα και πρωτοστατούσαν σε άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις των τοπικών κοινωνιών.
Κατακτήσαμε την αναγνώριση της κοινωνίας ως συνδικαλιστικό κίνημα, αλλά ως αστυνομία έχουμε ακόμα δρόμο. Επομένως καλωσορίζουμε και πάλι αυτήν την εκδήλωση και θα αξιοποιήσουμε κι εμείς από την πλευρά μας τα συμπεράσματά της.
